เต่ากรีก (Testudo graeca) เป็นหนึ่งในสายพันธุ์เต่าบกที่ได้รับความนิยมมากที่สุดสำหรับผู้เลี้ยงทั่วโลก ด้วยขนาดที่พอเหมาะ, อุปนิสัยที่ตื่นตัวอยากรู้อยากเห็น, และความแข็งแรงทนทานเมื่อได้รับการดูแลที่ถูกต้อง ทำให้มันเป็นตัวเลือกที่ยอดเยี่ยมสำหรับผู้ที่อยากจะเริ่มต้นเลี้ยงเต่าบกอย่างจริงจัง คู่มือนี้จะครอบคลุมพื้นฐานที่สำคัญทั้งหมดเพื่อให้คุณสามารถเริ่มต้นดูแลเพื่อนตัวน้อยมีกระดองนี้ได้อย่างมั่นใจ
1. การจัดเตรียมที่อยู่อาศัย (The Enclosure)
การสร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมคือรากฐานของสุขภาพที่ดี
- พื้นที่เลี้ยง: “Tortoise Table” หรือโต๊ะสำหรับเลี้ยงเต่าเป็นตัวเลือกที่ดีกว่าตู้ปลา เนื่องจากมีการระบายอากาศที่ดีเยี่ยม สำหรับเต่ากรีกโตเต็มวัย ควรมีพื้นที่อย่างน้อย 4×2 ฟุต (120×60 ซม.) แต่ยิ่งใหญ่กว่าย่อมดีกว่าเสมอ
- วัสดุรองพื้น: เลือกวัสดุที่เต่าสามารถขุดโพรงได้และไม่เป็นอันตราย ส่วนผสมของดินร่วนที่ปราศจากปุ๋ยเคมีกับขุยมะพร้าว (Coco Coir) เป็นตัวเลือกที่ยอดเยี่ยม ควรปูให้มีความหนาอย่างน้อย 4-5 นิ้ว
- อุณหภูมิ: การสร้าง “โซนร้อน” และ “โซนเย็น” เป็นสิ่งจำเป็น
- จุดอาบแดด (Basking Spot): ใช้อุปกรณ์ให้ความร้อน เช่น หลอดไฟสำหรับอาบแดด (Basking Lamp) เพื่อสร้างจุดที่ร้อนที่สุดในที่เลี้ยง โดยมีอุณหภูมิประมาณ 32-35°C
- โซนเย็น (Cool Zone): พื้นที่ฝั่งตรงข้ามควรเย็นกว่า โดยมีอุณหภูมิอยู่ที่ 22-26°C เพื่อให้เต่าเลือกปรับอุณหภูมิร่างกายได้
- แสง UVB: สำคัญที่สุดและขาดไม่ได้! เต่ากรีกต้องการรังสี UVB เพื่อสังเคราะห์วิตามิน D3 ซึ่งจำเป็นต่อการดูดซึมแคลเซียม ควรติดตั้งหลอดไฟ UVB 10.0 หรือ 12% ที่มีคุณภาพ (แนะนำแบบหลอดยาว T5) พาดผ่านพื้นที่เลี้ยง และเปิดวันละ 10-12 ชั่วโมง
- ที่หลบซ่อน (Hide): ควรมีที่หลบซ่อนอย่างน้อย 2 จุด ทั้งในโซนร้อนและโซนเย็น เพื่อให้เต่ารู้สึกปลอดภัยและสามารถหลบพักผ่อนได้
2. โภชนาการ: อาหารที่ใช่สำหรับเต่ากรีก
เต่ากรีกเป็นสัตว์กินพืช 100% ที่ต้องการอาหารที่มีกากใยสูง
- อาหารหลัก: ควรเป็นวัชพืชและหญ้าที่ปลอดภัยหลากหลายชนิด เช่น ใบหม่อน, ใบยอ, หญ้าแพงโกล่า, ดอกชบา, ดอกอัญชัน, คุณนายตื่นสาย
- ผักใบเขียว: สามารถให้เสริมได้เพื่อความหลากหลาย เช่น กรีนโอ๊ค, เรดโอ๊ค, ผักกาดคอส, กวางตุ้ง (ควรให้สลับกันไป ไม่ควรให้ชนิดเดียวซ้ำๆ)
- สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยงโดยเด็ดขาด:
- ผลไม้: มีน้ำตาลสูงมาก ทำให้เกิดปัญหาระบบย่อยอาหารและพยาธิ (อาจให้ได้เพียงชิ้นเล็กมากๆ ปีละ 1-2 ครั้งเท่านั้น)
- ผักที่มีโปรตีนสูง: เช่น ถั่วชนิดต่างๆ
- อาหารคน: ขนมปัง, ข้าว, เนื้อสัตว์, อาหารสุนัข/แมว
- ผักที่มีกรดออกซาเลตสูง: เช่น ปวยเล้ง, ผักโขม
- สารเสริม:
- แคลเซียม: ต้องโรยผงแคลเซียม (แบบไม่มีวิตามิน D3) บนอาหาร 4-5 ครั้งต่อสัปดาห์
- วิตามินรวม: ใช้วิตามินรวมสำหรับสัตว์เลื้อยคลาน โรยบนอาหาร 1-2 ครั้งต่อสัปดาห์
3. น้ำและการจัดการความชื้น
- น้ำดื่ม: จัดหาถาดน้ำตื้นๆ ที่สะอาดให้เต่าสามารถเดินลงไปกินหรือแช่ตัวได้สะดวก ควรเปลี่ยนน้ำทุกวัน
- การแช่น้ำ: ควรจับเต่าแช่ในน้ำอุ่นตื้นๆ 2-3 ครั้งต่อสัปดาห์ ครั้งละ 15-20 นาที เพื่อช่วยให้ร่างกายได้รับน้ำอย่างเพียงพอและกระตุ้นการขับถ่าย (สำหรับลูกเต่าควรทำบ่อยขึ้น)
- ความชื้น: เต่ากรีกชอบความชื้นต่ำถึงปานกลาง (40-60%) การมีวัสดุรองพื้นที่ขุดได้จะช่วยให้เต่ารักษาระดับความชื้นที่ต้องการได้ด้วยตัวเอง
4. สุขภาพเบื้องต้น
เต่ากรีกที่มีสุขภาพดีควรจะตื่นตัว, มีน้ำหนักสมตัว, ดวงตาสดใส, และจมูกแห้งสะอาด หากพบอาการซึม, ไม่กินอาหาร, มีน้ำมูกฟองอากาศ, หรือตาบวม ควรปรึกษาสัตวแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านสัตว์พิเศษ (Exotic Pets) ทันที
การเลี้ยงเต่ากรีกคือความรับผิดชอบในระยะยาว พวกมันสามารถมีอายุยืนยาวได้มากกว่า 50 ปี หากคุณให้การดูแลที่เหมาะสม พวกมันจะเป็นเพื่อนที่น่ารักและสร้างความสุขให้คุณไปได้อย่างยาวนาน