ทำความรู้จัก “เต่าดาวพม่า” หนึ่งในเต่าบกที่สวยที่สุดในโลก

ในบรรดาเต่าบกหลากหลายสายพันธุ์บนโลก “เต่าดาวพม่า” (Geochelone platynota) ได้รับการยกย่องให้เป็นหนึ่งในเต่าบกที่มีลวดลายสวยงามและโดดเด่นที่สุด ด้วยลวดลาย “ดาว” หกแฉกที่คมชัดบนกระดองสีดำสนิท ทำให้มันเป็นที่ต้องการอย่างสูงในตลาดสัตว์เลี้ยง แต่เบื้องหลังความงามอันน่าทึ่งนี้ คือเรื่องราวของสถานะที่เปราะบางและการต่อสู้เพื่อความอยู่รอดจากการสูญพันธุ์

ลักษณะเด่น: ดวงดาวบนกระดอง

เอกลักษณ์ที่ทำให้เต่าดาวพม่าแตกต่างจากเต่าชนิดอื่นคือลวดลายบนกระดอง แต่ละเกล็ดกระดอง (Scute) จะมีพื้นเป็นสีดำเข้มตัดกับลายเส้นสีเหลืองทองที่แผ่ออกมาจากจุดศูนย์กลางเป็นรัศมี โดยส่วนใหญ่มักจะมี 6 แฉก (อาจพบ 4 หรือ 5 แฉกได้บ้าง) ซึ่งมีขนาดใหญ่ หนา และคมชัด ทำให้ลวดลายโดยรวมดูเหมือนดวงดาวที่ส่องสว่างอยู่บนท้องฟ้ายามค่ำคืน

เมื่อโตเต็มที่ เต่าดาวพม่าสามารถมีขนาดกระดองยาวได้ถึง 12-14 นิ้ว ทำให้มันเป็นเต่าดาวที่มีขนาดค่อนข้างใหญ่และดูสง่างาม

ถิ่นกำเนิดและที่อยู่อาศัย

ตามชื่อของมัน เต่าดาวพม่าเป็นเต่าบกที่มีถิ่นกำเนิดเฉพาะถิ่น (Endemic) พบได้เพียงใน เขตป่าแล้งและป่าไผ่ทางตอนกลางของประเทศเมียนมา (พม่า) เท่านั้น พวกมันปรับตัวให้อยู่ในสภาพอากาศที่ร้อนและแห้งแล้งได้ดี โดยจะหากินในตอนเช้าและตอนเย็นเพื่อหลีกเลี่ยงความร้อนจัดในตอนกลางวัน

อาหารและพฤติกรรม

เต่าดาวพม่าเป็นสัตว์กินพืชเป็นหลัก (Herbivore) อาหารตามธรรมชาติของพวกมันประกอบด้วยหญ้า, ใบไม้, ดอกไม้, และผลไม้ที่ร่วงหล่นตามพื้นดิน ในที่เลี้ยงมักจะให้ผักใบเขียวหลากหลายชนิดเป็นอาหารหลัก เช่น ผักกาดเขียว, คะน้า, ใบยอ, และหญ้าชนิดต่างๆ เสริมด้วยผลไม้เล็กน้อย

สถานะที่น่าเป็นห่วง: ใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่ง

เบื้องหลังความงามของมันคือโศกนาฏกรรม เต่าดาวพม่าถูกจัดให้อยู่ในสถานะ ใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่ง (Critically Endangered – CR) ในบัญชีแดงของ IUCN (IUCN Red List) ซึ่งเป็นระดับความเสี่ยงสูงสุดก่อนการสูญพันธุ์จากธรรมชาติ

สาเหตุหลักมาจากการถูกคุกคามอย่างหนักจาก การลักลอบค้าสัตว์ป่า (Illegal Wildlife Trade) ความสวยงามของมันกลายเป็นภัย ทำให้มีความต้องการสูงในตลาดมืดเพื่อนำไปเป็นสัตว์เลี้ยง นอกจากนี้ การสูญเสียถิ่นที่อยู่อาศัยจากการทำเกษตรกรรมก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ซ้ำเติมสถานการณ์ให้เลวร้ายลงไปอีก

ปัจจุบัน มีความพยายามอย่างหนักจากองค์กรอนุรักษ์หลายแห่งทั่วโลก รวมถึงในประเทศเมียนมาเอง ที่จะเพาะขยายพันธุ์เต่าดาวพม่าในที่เลี้ยงและปล่อยคืนสู่ธรรมชาติที่ได้รับการคุ้มครอง เพื่อหวังว่าจะสามารถฟื้นฟูประชากรของพวกมันให้รอดพ้นจากขอบเหวแห่งการสูญพันธุ์ได้

เต่าดาวพม่าจึงไม่ได้เป็นเพียงเต่าบกที่สวยงาม แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ของการต่อสู้เพื่อความอยู่รอด และเป็นเครื่องเตือนใจให้มนุษย์ตระหนักถึงผลกระทบของการกระทำที่ส่งผลต่อสัตว์ป่าที่เปราะบางเหล่านี้